राष्ट्रका लागि सबैभन्दा पीडादायक अवस्था तब हुन्छ, जब जनताबाट उठाइएको कर, पसिना र बलिदानले बनेको सार्वजनिक सम्पत्ति भ्रष्टाचारका कारण हराउँछ वा बेचिन्छ। यो केवल भौतिक सम्पत्तिको ह्रास मात्र होइन, जनताको विश्वास, आशा र आत्मसम्मान माथि परेको गहिरो आघात पनि हो। विशेषगरी, ती सम्पत्तिहरू क्रान्तिपछि आर्जित उपलब्धिहरू भए, त्यसको विनाश अझै गहिरो भावनात्मक र प्रतीकात्मक चोटका रूपमा प्रकट हुन्छ।

भाद्र २३ र २४, २०८२ मा देशभर फैलिएको जेनजी आन्दोलनले ठुला नेताहरू र भ्रष्टहरूले सम्पत्ति विवरण लुकाउने प्रवृत्तिको विरुद्ध उठाएको आवाज इतिहासमै अभूतपूर्व घटना भएको छ।

क्रान्ति सदैव उत्पीडन, अन्याय र असमानताविरुद्धको साझा सङ्घर्षको उपज हो। त्यसक्रममा बनेका विद्यालय, अस्पताल, पार्क, उद्योग वा सरकारी कार्यालयहरू केवल भौतिक संरचना मात्र होइनन्, ती परिवर्तन प्रतिको आशा र जनताको विश्वासका प्रतीक हुन्। यस्ता सम्पत्तिहरू कर, श्रमदान र जनताको बलिदानले निर्मित भएकाले तिनीहरूसँग जनताको गर्व, अपनत्व र आत्मसम्मान गहिरो रूपमा गाँसिएको हुन्छ।

तर समयको प्रवाहसँगै जब क्रान्तिको उत्साह फिका हुँदै जान्छ, त्यहीँबाट अर्को ठुलो खतरा भ्रष्टाचार उत्पन्न हुन्छ। शक्तिको दुरुपयोग, नातावाद र अपारदर्शी निर्णयहरूले सार्वजनिक सम्पत्ति क्रमशः हराउँदै जान थाल्छ। प्रायः यसलाई ‘विकास’ वा ‘आर्थिक सुधार’ भन्ने आवरणमा ढाकिन्छ, तर वास्तविकतामा जनताको सम्पत्ति शक्तिशालीहरूको नियन्त्रणमा पुगिरहेको हुन्छ।

साधारण जनताका लागि यस्तो नोक्सानी गहिरो मानसिक पीडा हो। जब विद्यालय बन्द हुन्छ, अस्पताल महँगिन्छ, वा पार्कहरू कङ्क्रिटको जङ्गलमा परिणत हुन्छन्, तब उनीहरूलाई लाग्छ हामीलाई दुईपटक लुटियो। पहिलोपटक कर तिरेर सम्पत्ति बनाउन योगदान गर्दा, र दोस्रोपटक त्यो सम्पत्ति भ्रष्टाचारले हराउँदा।

सार्वजनिक सम्पत्ति हराउँदा त्यसको प्रभाव लामो समयसम्म रहन्छ। असमानता बढ्छ, गरिब अझ पछाडि परेका हुन्छन्। साझा स्थानहरूको क्षयले सामाजिक एकता कमजोर पार्छ र समुदाय विखण्डित हुन्छ। शिक्षा र स्वास्थ्यजस्ता आधारभूत सेवामा पहुँच घट्दा आर्थिक विकास पनि ढिलाइ हुन्छ। यसले राजनीतिक अस्थिरता बढाउँछ र जनताको सरकारप्रतिको विश्वास कमजोर बनाउँछ।

कहिले काहीँ, यसले दोस्रो आन्दोलनको जन्म दिन्छ,पहिलो क्रान्तिको सपनालाई पुनः प्राप्त गर्न।

सार्वजनिक सम्पत्ति केवल इट्टा–ढुङ्गा होइन, यो हाम्रो इतिहास, बलिदान र भविष्यको प्रतीक हो। यसको विनाश राष्ट्रका मूल्य, सपना र आत्मसम्मानमा चोट हो। तर अवसर हराएको छैन। जनताले आवाज उठाए, पारदर्शिता मागे र भ्रष्टाचारविरुद्ध उभिए,त्यो सम्पत्ति फेरि जनताको हातमा फर्कन सक्छ। नागरिक समाज, मिडिया, युवा र इमानदार नेतृत्वले लेखाजोखा मागेर, भ्रष्ट नेताहरू माथि जबाफदेहिता लागू गरेर र साझा सम्पत्तिमा गर्वको संस्कार फिर्ता ल्याएर यो सम्भव बनाउँछन्।

क्रान्तिपछिको करबाट बनेका सार्वजनिक सम्पत्तिको नोक्सानी केवल भौतिक घाटा होइन, त्यो राष्ट्रकै आत्मामा चोट हो। यस्ता घटनाले जनताको विश्वासलाई गहिरो धक्का पुर्‍याउँछ। तर यही पीडाबाट फेरि उठ्ने ऊर्जा जन्मिन्छ, यस जेनजी आन्दोलनपछिको नयाँ नेपालले कस्तो रूप पाउँछ त्यो त समयले बताउँछ तर यसपटक सम्पत्ति संरक्षण, पारदर्शिता र पुनर्निर्माणतर्फ जनताले दृढ कदम चाल्न सक्ने सम्भावना नै आशाको किरण हो।