एजेन्सी : फ्रान्सले पहिलो समलिङ्गी प्रधानमन्त्री पाएको छ। सरकारको नेतृत्व गर्ने पहिलो समलिङ्गी व्यक्ति एवं आधुनिक फ्रान्सको इतिहासमा सबैभन्दा कान्छो ३४ वर्षीय ग्याब्रियल एटल प्रधानमन्त्री बनेका छन्।

राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले युरोपेली संसद्को चुनावको केही महिना अगाडि आफ्नो प्रशासनलाई नयाँ गति दिन फ्रान्सको प्रधानमन्त्रीको रूपमा ३४ वर्षीय आफ्ना सहयोगीलाई नियुक्त गरेका हुन्।

पहिलो खुल्ला समलिङ्गी प्रधानमन्त्री एटल एलिजाबेथ बोर्नको स्थानमा नियुक्त भएका हुन्। आफ्नो कार्यकालको २० महिनापछि राजीनामा दिएका बोर्नले संसद्मा बहुमत हासिल गर्न सकिनन्।

निवर्तमान शिक्षामन्त्री रहेका ग्याब्रियलको प्रधानमन्त्री पदमा नियुक्तिले सबैको ध्यान केन्द्रित गरेको छ। उनले सन् १९८४ मा ३७ वर्षको उमेरमा फ्रान्कोइस मिटर्रेन्डद्धारा नियुक्त गरिएका सामाजिक अभियन्ता लरेन्ट फ्याबियसलाई पनि पछाडि पारे।

ग्याब्रियललाई फ्रान्सेली राजनीतिको एक उदाउँदो ताराका रूपमा हेरिएको छ। राष्ट्रपति म्याक्रोनका लागि कठिन वर्ष देखेका ग्याब्रियलले भूमिका पाएका पेन्सन र अध्यागमनलाई लिएर विभाजनकारी लडाइँहरू देखेका छन् जसले राष्ट्रपतिको क्षमताको परीक्षण गरिदियो।

राष्ट्रपति म्याक्रोनको कार्यकालको तीन वर्ष भन्दा बढी समय बाँकी छ। उनी पहिले नै आफ्नो सत्तालाई लिएर गम्भीर छन्। राष्ट्रपति पदको अघिल्ला दुई दौडमा हराएका मरिन ले पेनले आफ्नो स्थान लिन सक्ने विषयमा म्याक्रोन चिन्तित देखिन्छन्।

ग्याब्रियल सामु आगामी जूनमा हुन लागेको महत्त्वपूर्ण युरोपेली संसद्को चुनावमा फ्रान्सेली सरकारको नेतृत्व गर्नुपर्ने जिम्मेवारी छ। म्याक्रोनलाई नयाँ सुरुवातको आवश्यकता रहेको भन्दै संसदीय मामिलाका पेरिसस्थित विशेषज्ञ मेलोडी म्याक ग्रुएटले प्रधानमन्त्री परिवर्तन उनको सुधार एवं परिवर्तनको स्तरलाई पुनः माथि पुर्‍याउन पर्याप्त हुने नहुने यकिन नगरेको बताए।

‘मैले घोषणा गरेको पुनरुत्थान र सुधार परियोजना कार्यान्वयनको दिशामा तपाईँको ऊर्जा र प्रतिबद्धताप्रति विश्वस्त छु’ एटललाई नयाँ भूमिकामा स्वागत गर्दै राष्ट्रपति म्याक्रोनले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्–‘फ्रान्स गिरावटसँग होइन सधैँ रूपान्तरण अनि साहससँग तालमेल गर्नेछ।’

गत जुलाईमा शिक्षामन्त्री बनेपछि फ्रान्सेलीहरू माझ एटलको लोकप्रियता बढेको छ। लेस इकोसका लागि इलाबेले यस महिना गरेको सर्वेक्षणले ३९ प्रतिशत स्कोरका साथ एटल फ्रान्सको दोस्रो सबैभन्दा लोकप्रिय राजनीतिज्ञ बनेका छन्। उनले विद्यालयहरूमा अबाया भनेर चिनिने लामो लुगाहरूमा प्रतिबन्ध लगाइदिएका थिए।

सुन्दर, युवा, मनमोहक, लोकप्रिय, सक्षम एटल अवश्य पनि आफ्ना गुरु तथा रोलमोडल राष्ट्रपति जस्तै गरी प्रतिष्ठा एवं महिमाका बादलहरू पछ्याउँदै कार्यालय पुग्दछन्। तर आफ्नो पुस्ताका धेरै उत्साहित व्यक्तिहरू जस्तै उनी पुराना लेफ्टराईट विभाजनलाई तोड्ने र फ्रान्सेली राजनीतिको कोडहरू पुनः लेख्ने इमानुएल म्याक्रोनको विचारबाट प्रेरित थिए।

२९ वर्षको उमेरमा उनी शिक्षामा कनिष्ठ पदका साथ पाँचौँ गणतन्त्रमा सबैभन्दा कान्छो मन्त्री बने। २०२० देखि उनी सरकारका प्रवक्ता थिए। पेरिसको प्रतिष्ठित साइन्स पो युनिभर्सिटीमा पढेका उनी २०२२ मा म्याक्रोनको पुनः निर्वाचित भएपछि मन्त्रिपरिषद्मा रहेका केही मन्त्रीहरूमध्ये एक हुन्। उनी छोटो समयका लागि बजेट मन्त्री थिए र गत जुलाईमा शिक्षाको जिम्मेवारी लिए।

उनले बुलिङ्ग (बदमासी) विरुद्धको अभियानको नेतृत्व गरे जसबाट उनी आफैँ पनि पीडित बन्नुपरेको थियो। सर्वेक्षणअनुसार ग्याब्रियल म्याक्रोन सरकारको अहिलेसम्मका सबैभन्दा प्रशंसित सदस्य रहेका छन्।

एक कट्टर दक्षिणपन्थी विपक्षी जसको लोकप्रियता बढिरहेको छ र जूनमा हुने युरोपेली चुनावमा सजिलै जित्ने देखिन्छ। सरकारको लागि अन्तरनिर्मित बहुमत नभएको राष्ट्रिय सभा जसले हरेक नयाँ कानुनलाई सङ्घर्षपूर्ण बनाइदिन्छ र एकातिर राष्ट्रपति जो आफ्नो दोस्रो कार्यकालबाट के हासिल गर्न चाहन्छन् भनेर परिभाषित गर्न असमर्थ देखिन्छ।

यसका अलावा नयाँ प्रधानमन्त्रीको आफ्नै समस्या हुनेछ जसले गेराल्ड डार्मानिन र ब्रुनो ले माइरे जस्ता दिग्गजहरूमाथि आफ्नो अधिकार स्थापित गर्नुपर्नेछ। सामान्यतया त्यो प्रधानमन्त्री प्रतिस्थापनको लागि अवसर हुनेछ।

यद्यपि विपक्षी नेताहरूले पनि यो एक वर्गीय कार्य हो भनेर स्वीकारेका छन्। राष्ट्रिय सभामा उनलाई सम्मानपूर्वक रुचाइएको छ। तर उनी वास्तवमा के चाहन्छन् भन्ने बारेमा पनि प्रश्नहरू छन्।

को हुन् ग्याब्रियल?

सन् १९८९ मार्चमा फ्रान्सको क्लामार्टमा जन्मिएका ग्याब्रियल आफ्नो बलमा विचार गर्न सक्ने क्षमताको लागि परिचित छन्। एक दशक बढीको अवधिमै उनी स्वास्थ्य मन्त्रालयका कार्य अनुभवबाट फ्रान्सको दोस्रो–सर्वोच्च कार्यालयमा उक्लिएका छन्।

संसद्मा सार्वजनिक रूपमा प्रश्नहरू उठाउँदै आफ्नो खुट्टामा साहसपूर्वक बोल्ने र सोच्ने, शक्तिशाली सञ्चार कौशल र क्षमताले उनलाई वर्ड स्निपर उपनाम दिएको छ।

एटल सन् २०१५ मा मृत्यु भएका ट्युनिसियाली यहुदी वंशका वकिल र चलचित्र निर्माता यवेस अट्टल र ओडेसाका अर्थोडक्स क्रिस्चियनहरूका वंशज मेरी डे कुरिसका छोरा हुन्। उनी आफ्ना तीन साना बहिनीहरूसँग पेरिसमा हुर्किए। उनको पूरा नाम ग्याब्रियल एटल डे कुरिस हो।

पेरिसमा उच्च प्रोफाइल भएका अभिभावकहरूका रोजाइको निजी स्कुल इकोले अलसासिएनबाट राजनीति र कला विषय अध्ययन गरेका उनले पछि आफूलाई विद्यालयमा कसरी दुर्व्यवहार गरिएको थियो भनेर खुलाएका थिए। स्नातक पछि, उनले प्रतिष्ठित साइन्सेज पो विश्वविद्यालयमा अध्ययन गरे र सार्वजनिक मामिलाहरूमा स्नातकोत्तर प्राप्त गरे।

साथीहरूका अनुसार सन् २००२ मा ज्याक शिराकको विरुद्ध दोस्रो चरणको राष्ट्रपति चुनावमा उग्र दक्षिणपन्थी नेता जीन–मारी ले पेनको विरोधमा भएको प्रदर्शनमा भाग लिएपछि उनको राजनीतिक महत्त्वाकाङ्क्षा जागृत भएको थियो। उनी सन् २००६ मा समाजवादी पार्टीमा सामेल भए र समर्थन गरे। जसको सन् २००७ को राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार, सेगोलेन रोयल, थिए।

सन् २०१६ मा उनले म्याक्रोनको नवजात मध्यमार्गी राजनीतिक पार्टी एन मार्चेमा सामेल हुन समाजवादी पार्टी छोडे, जुन पछि ला रिपब्लिक एन मार्चे (एलआरईएम) बन्यो।

त्यस बेलादेखि, राजनीतिक पदहरूमा उनको उत्थान रोकिएन। २९ वर्षको उमेरमा, उनलाई शिक्षा मन्त्रालयमा राज्य सचिव नियुक्त गरियो, पाँचौँ गणतन्त्र अन्तर्गत सरकारको सबैभन्दा कान्छो सदस्य बने।

एलआरईएमका प्रमुख, सरकारी प्रवक्ता, सार्वजनिक लेखामन्त्री र शिक्षामन्त्री सहित धेरै उच्च प्रोफाइल राजनीतिक पदहरूमा रहेर काम सम्हालेका उनी गत असारमा राष्ट्रिय सभामा निर्वाचित भएका थिए।

विगत एक दशकमा एटलको राजनीति मध्य–वामबाट मध्य–दक्षिणतिर सरेको देखिन्छ। सन् २०१८ मा, उनले राष्ट्रिय रेलवे कम्पनी एसएनसीएफमा कर्मचारीहरूले गरेको हडताललाई लिएर ‘हडताल संस्कृतिबाट फ्रान्स बाहिर निस्कनु पर्छ’ भन्दै शिक्षा प्रणालीमा परिवर्तनको विरोध गर्ने विद्यार्थीहरूलाई ‘स्वार्थी बेबोस (बुर्जुवा बोहेमियन)’ भनेर आरोप लगाए।

अन्तराष्ट्रिय संचारमाध्यमको सहयोगमा सरस्वती अधिकारीबाट